حجت الاسلام آقا رفیعی: برای پاسخ به این سوال، من دو سوال را مطرح می کنم. آیا خداوند که ما را آفریده است برای پیشگیری و درمان ما هم تدبیری اندیشیده است؟ خداوند مدبر است، این برنامه ریزی را از چه زمانی آغاز کرده است؟ ما به عنوان بنده خداوند و به عنوان احسن الخالقین رها شده ایم؟

آمدم کلمه طیّب را از قرآن بفهمم. کلمه طیّب یک کلمه مطلق است یعنی این‌طور نیست که بگوییم این‌ها طیب هستند و این‌ها طیب نیستند. هر غذایی می‌تواند طیب باشد و می‌تواند نباشد. مجبور شدم اخلاط و بدن را بشناسم. روی طبایع بدن کار کردم.

بدن را طبق روایات شناختم. ابتدا طب سنتی کار کردم. دو دوره طب سنتی تدریس کردم. بعد دیدم که طب سنتی نقص‌هایی دارد که‌ جواب سوالات ذهن مرا نمی‌دهد، این نقایص در درمان تأثیر گذار است.

یکی دیگر از عناصر وجودی ما روح است؛ این روح غیر از نور است، می توان گفت روح بر نور سوار می شود؛ یکی ازابعاد خلقت ما آب است؛ یکی دیگر از ارکان خلقت ما آتش است؛ بر اساس بینش اسلامی آتش جزء ارکان خلقت کافران و جنیان است؛ خلقت مومنین از نور بوده است و کافران از آتش خلق شدند که خلقت شیطان نیز از آتش بوده است.

چند تفاوت مصداقی طب اسلامی با طب سنتی:

1. در طب سنتی توصیه می شود میوه هایی مانند به و سیب را خشک کرده و بعنوان دمنوش استفاده کنند اما طب اسلامی آب همراه میوه یا بعد از آن سم معرفی شده است.

نکته: شاید آب فاتر یا میوه خشک شده اشکال نداشته باشد!

2. در طب سنتی توصیه میشود برای رفع کم خونی از قرص آهن و آهن تاب و کفگیر آهنی استفاده شود ولی طب اسلامی آهن را رجس، نجس و مسخ معرفی می کند تا جایی که حتی در صورت دست زدن به آهن توصیه شده است دستها شسته شوند.

نکته: در طب اسلامی برای رفع کم خونی ترکیب سه شیره انگور، توت و خرما؛ مرکب ششم از ترکیبات دهگانه طب اسلامی (قرص خون) یا برخی موارد دیگر معرفی شده اند.

3. آداب و شرایط حجامت در طب اسلامی نیز با طب سنتی اختلاف دارد.

در طب سنتی توصیه اکید به جایگزینی روغن کنجد با روغنهای مصرفی می شود که در طب اسلامی کنجد، ارده و فرآورده های دیگر آن سبب آلزایمر، فراموشی و زوال مغز می شود و در مورد روغن کنجد فقط یک روایت آن هم برای سردرد که پیامبر (ص) در بینی می چکاندند.

نکته: در طب اسلامی برای روغن مصرفی، روغن زیتون، شحم گاو، زرد گاوی و گوسفندی و دنبه معرفی شده اند.

4. در طب سنتی توصیه به زالو درمانی می شود که در طب اسلامی اصلا به آن توصیه نمی شود و تنها یک روایت آن هم از اهل سنت وارد شده است.

بعد در وادی روایات آمدم. در روایات بحث طبایع را پیگیری کردم. بحث طبایع در روایات خیلی کامل و غنی است. آن‌ها را در آوردم و الان دو سال است که در فیضیه طب روایی تدریس می‌کنم. اینجا مبنا طب اسلامی و طب نبوی است. اسمش هم طب نبوی گذاشتیم؛ چون پیامبر(ص) همه این‌ها را پایه ریزی کردند.

نقش حوزه را در ترویج طب اسلامی چگونه می‌بینید؟

حوزه یک ثروت بسیار قدرتمند دارد که همان طب است و یک ثروت بالقوه است. اگر حوزه بخواهد از بُعد تبلیغ، اخلاق و عقل را حاکم کند، باید اول بدن سالم درست کند.

تفاوت طب سنتی با طب اسلامی چیست؟

از نظر عقلی به راحتی می توان جواب داد که خداوند صد در صد قبل از خلقت ما برای ما برنامه داشته است و بعد از خلقت هم برنامه وجود داشته است؛ قصد داشت نسل سالمی را در جهان قرار دهد که از این نسل، نسل های سالم تری به وجود آید؛ حتی از لحاظ سلامت عقلی و رشد و تکامل معنوی هم در این جهت بوده است که عرصه برای حجت نهایی آماده شود.

در برخی از روایات ما وجود دارد که خداوند انسان را از یکسری ارکان ها و زیربناها آفریده است؛ این زیر بناها جزء زیربناهای خلقت انسان است که بر اساس بینش اسلامی یکی از آن زیربناها نور بوده است یعنی ما که در این دنیا زندگی می کنیم قبل از این که به این دنیا بیائیم به شکل نور در حال تقدیس در برابر معبود خود بودیم.

طب سنتی مزاج ها را درمان می کند، طب شیمیایی عوارض را درمان می کند و به ریشه بیماری کاری ندارد. اما طب اسلامی ریشه را درمان می کند یعنی هم مزاج و هم عوارض را.در طب سنتی لبو و چغندر توصیه می شود که در طب اسلامی بهیچ عنوان توصیه نمی شود.

نکته: لبو و چغندر و شکر حاصل از آن بشدت نهی شده است و برگ چغندر بسیار توصیه شده است و فواید بسیار زیادی دارد.

در طب سنتی به مصرف شیر توصیه نمی شود که در طب اسلامی غذای کامل و بسیار مفید است.

این مطالب به بوعلی بر می‌گردد؟

بوعلی تلفیقی بین سنتی و اسلامی است. طب سنتی به جاثلیق و یونان باستان بر می‌گردد. بوعلی طبش بیشتر به سنتی گرایش دارد. در برخی از داروهایش هم از نجاسات استفاده کرده و ما سر همین قضیه با بوعلی مشکل داریم.

چطور شد که طبیب شدید؟

نکته: در طب اسلامی حجامت و فصد، درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها معرفی شده اند که همراه با سیاهدانه جایگزین بسیاری از عمل ها هستند.

5. در طب سنتی توصیه به عرقیجات انواع گیاهان می شود که در طب اسلامی تایید نمی شود زیرا در فرایند تهیه آنها مواد الکلی یا سمی ایجاد می شود.

نکته: در طب اسلامی توصیه می شود گیاهان دارویی، صرفا جهت درمان و بصورت دمنوش مصرف شوند (تنها در چند مورد، جهت پیشگیری نیز توصیه به مصرف شده است).

6.در طب سنتی توصیه به مصرف گیاهانی می شود که بر اثر تجربه، اثربخش بوده اند که در طب اسلامی توصیه نمی شود مثلا گل گاو زبان و شیرین بیان که مضراتی نیز دارند و در طول زمان این ضررها نمایان شده است.

نکته ۱: طب اسلامی تنها گیاهانی را توصیه می کند که معصومین علیهم السلام تجویز کرده اند چرا که هیچ عارضه ای ندارند.

نکته ۲: در طب شیعی حدود ۱۵۰ گیاه معرفی شده اند که می توان در درمان های دیگر نیز استفاده کرد. مثلا گیاهی که برای سودا معرفی شده است در درمان معده نیز مفید واقع می شود.

7. در طب سنتی مزاج برای اعضا معرفی می شود مثلا سر را سودایی و کبد را صفرایی می نامند که در طب اسلامی مزاج کلی برای کل بدن داریم چرا که مزاج درون خون است که در کل بدن جریان دارد.

عرق چهارعرق طبیعت سرد دارد.

عرق چهارعرق دارای خواص زیر است:

تب بر، تقویت پوست و کلیه و کبد، آرام بخش، دارای ویتامین ث، تصفیه خون، بازکننده رگ ها، مداوای درد مفاصل که از گرمی مزاج باشد.عرق چهارعرق را بعد از هر غذا نصف استکان میل نمائید.

عرق نیلوفر: (طبیعت سرد دارد)

مقوی قلب و اعصاب، مسکن سردردهایی که علت آنها گرمی مزاج است، خواب آور بوده و تشنگی و حرارت را تسکین می دهد. عرق نیلوفر برای شادابی پوست و سرماخوردگی مفید است.

طریقه ی مصرف:

افرادی که پوست بدن شان خارش دارد یا جوش های صفراوی می زنند می توانند آب طبخ شده عناب را با عرق نیلوفر به مدت چند روز ناشتا میل کنند.

خواص و فواید دارویی و درمانی چهار عرق سرد

----------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق برگ زیتون: (طبیعت سرد دارد)

پایین آورنده ی فشار خون، کاهش دهنده ی قند خون، تنظیم ضربان قند، مقوی، تب بر، مفید برای کبد، رفع سردرد، تقویت حافظه، مدر، تسکین دهنده درد دندان، قابض معده و ملین است.

طریقه ی مصرف

یک فنجان در یک لیوان آب سرد میل شود.

روزی دو فنجان میل شود.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق برگ مورد: (طبیعت سرد دارد)

تقویت کننده ی رویش مو، آنتی سپتیک، درمان کننده ی التهاب مخاط بینی، قابض و ضد اسهال می باشد.

طریقه ی مصرف:

2 فنجان در روز میل فرمایید.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق بید: (طبیعت سرد و خشک دارد)

تب بر است و اثر قاطع ولی کند بر تب های مداوم دارد. رفع کننده ی بی خوابی های ناشی از ضعف اعصاب، رفع قاعدگی های دردناک، مقوی معده، اشتهاآور و درمان کننده یرقان، تسکین دهنده ی دردهای دستگاه تناسلی، رفع کننده ی سردرد، خنک، رفع زخم دهان، دفع آفت دهان، ضد آبله مرغان، آرام بخش، مدر قوی، ضد تشنج و رماتیسم است.

تقویت قلب، تصفیه خون، رفع شوره سر، لطیف کننده مو (باید مو را با آن شستشو داد)، تسکین دهنده ی دردهای مفصلی و... می باشد.

طریقه ی مصرف:

روزانه نصف لیوان به صورت غلیظ مصرف شود. به صورت شربت همه وقت قابل استفاده است.

روزی دو فنجان میل شود.

* احتیاط: در بیمارانی که آسپیرین استفاده می نمایند و در افراد مبتلا به دیابت مصرف نشود.

----------------------------------------------------------------------------------------

انواع عرقیات با طبع سرد عبارتند از:

عرق بید، عرق بیدمشک، عرق خارشتر، عرق شاهتره و عرق کاسنی.

در این مقاله به معرفی برخی از عرقیات و خواص آنها می پردازیم.

عرق برگ چنار

(طبیعت سرد دارد)

رفع تنگی نفس، آسم، سینه درد، اختلالات حنجره و چاق کننده است.

تب بر، مفید برای رعشه و امراض عصبی، مناسب برای ضعف اعصاب، براق کننده پوست است و درد و ورمی را که از گرمی مزاج باشد تسکین می دهد. بسیار سرد و تب بُر می باشد.

اگر دلتان می خواهد کمی چاق شوید یا تب دارید و یا دچار تنگی نفس هستید، عرق برگ چنار نوشیدنی خوبی است.بسیار سرد می باشد و برای رعشه و امراض عصبی مفید است.

ضد آسم، جلا دهنده ی پوست به طریقه ی استعمال موضعی می باشد.

طریقه ی مصرف:

یک فنجان به صورت غلیظ مصرف شود.

روزی دو فنجان میل شود.

چهار عرق سرد: (طبیعت سرد دارد)

تقویت کننده ی معده، کاهنده ی چربی و قند، ضدعفونی کننده، تصفیه کننده ی خون، تب بر، شتشوی کلیه و کبد و خنک برای کسانی که طبیعت گرم دارند.

طریقه ی مصرف:

یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.

عرق ختمی: (طبیعت سرد دارد)

نرم کننده مخاط ها و دوای بیماری های ریوی، سینه، سرفه و گلو و رافع تحریکات جلدی می باشد.

افزایش هورمون جنسی مردان، ورم کلیه، جوش صورت، بواسیر، سوزش رحم، عفونت روده، تنظیم عادت ماهانه.

طریقه ی مصرف:

روزی یک استکان(140 گرم).

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق خیار: (طبیعت سرد دارد)

خنک کننده و مقوی است. سنگ کلیه و مثانه را از بین می برد. برای رفع ورم کبد مفید است. پایین آورنده ی قند خون و فشار خون نیز می باشد.

طریقه ی مصرف:

قبل از هر وعده غذا نصف لیوان میل شود.

عرق خارشتر: (طبیعت سرد دارد)

ضد عفونت های مجاری اداری و رفع سوزش مجاری ادرار، ضد سیاه سرفه، برطرف کننده ی سنگ کلیه و مثانه، تقویت کننده ی اعمال کلیه و شتشودهنده ی کلیه ها، تقویت کننده ی کبد، تصفیه ی خون، مدر قوی و ضد تب و لرز بودن از خواص آن است.

طریقه ی مصرف:

یک فنجان در یک لیوان آب سرد به صورت شربت بعد از غذا میل شود.

روزانه یک فنجان به صورت غلیظ مصرف شود

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق ریواس: (طبیعت سرد دارد)

مقوی معده و ضد انگل، سلامت دندان ها را حفظ می کند. خون ساز و اشتهاآور است و نیز رفع کننده ی یبوست و دل درد نیز می باشد.

طریقه ی مصرف:

بعد از هر وعده غذا یک استکان میل شود.

عرق کاسنی: (طبیعت سرد دارد)

این عرق گیاهی موجب سفیدی و زیبایی صورت شده و از بوی بد عرق انسان می کاهد؛ همچنین این عرق در تقویت معده انسان نیز مؤثر است و کلسترول خون را تنظیم می نماید. در ماه های گرم سال تحمل گرما را در بدن افزایش می دهد. این عرق هم دارای اثر ادرارآور و هم برطرف کننده ی یبوست می باشد. این عرق در درمان بیماری های کبد و همچنین پاکسازی آن از سموم تأثیر زیادی دارد.

ضد خارش، تصفیه کننده ی خون، کاهنده ی چربی، درمان کننده ی کم خونی، مسکن اعصاب، درمان کننده ی بیماری های مزمن پوستی، رفع کننده ی ورم التهابی لثه و رفع کننده ی رسوبات ادراری نیز است.

ضد حساسیت، درمان قاطع جوش و لک صورت، جلوگیری از غلظت خون، تب بر، درمان ورم مفاصل و طحال، درمان یرقان، ملین و تسکین حرارت خون نیز از خواص آن است.

طبیعت آن سرد و تر است و برطرف کننده ی تشنگی مفرط، مدر صفرا، درمانگر دیفتری و نیز مفید برای بیماری های اعصاب و وجود خون در ادرار می باشد.

ریشه کاسنی مدر بوده و به عنوان اشتهاآور و صفراآور مورد مصرف قرار می گیرد. گل کاسنی به عنوان ملین و افزاینده صفرا مورد استفاده قرار می گیرد.

طریقه ی مصرف

دو فنجان هر روز صبح مصرف شود

روزانه نصف لیوان به صورت غلیظ مصرف شود.

عرق کیالک (سرخ ولیک یا زالزالک): (طبیعت سرد دارد)

تصفیه کننده ی خون، جلوگیری از افزایش کلسترول خون، جلوگیری از تنگ و سخت شدن رگ ها، درمان تپش قلب، تنظیم فشار خون، مفید جهت بیماری های قلبی، بازکننده ی انسداد عروقی، تنظیم گردش خون، تب بر، معالجه سستی اعصاب، تصلب شرائین، ضد تشنج، ورم آئورت، آنژین دوپواترین، ضد چاقی، اضطراب، استرس، برطرف کننده ی ناراحتی های قوای تناسلی زن و مرد و ناراحتی گوش می باشد.

طریقه ی مصرف

یک تا یک و نیم فنجان در روز میل شود.

قبل از غذا با یک لیوان آب سرد میل شود.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق گشنیز: (طبیعت سرد دارد)

نیرودهنده، ضد تشنج، ضد کرم و باکتری و بیماری های روده ای، ضد صرع، بادشکن، طعم دهنده، ضد اسپاسم و ضد نفخ می باشد.

طریقه ی مصرف

بعد از هر غذا یک استکان میل شود.

تذکر: از مصرف زیاد آن خودداری شود.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق گل ختمی: (طبیعت سرد دارد)

نشاط آور، نیکوکننده ی رخسار، رفع التهاب مثانه و قطع ادرار، درمان کننده ی آسم و گرفتگی صدا نیز می باشد که البته عرق برگ چنار جهت آسم و سینه درد مفیدتر از عرق گل ختمی است.

درمان برنشیت، نرم کننده ی پوست، ضد ناراحتی عضلانی و عصبی و نیز جهت سرفه و دردهای گلو و زکام و بیماری های سینه مفید می باشد.

در بیماری های چشم شستن چشم ها با محلول فوق مفید واقع می شود.

طریقه ی مصرف:

یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق مورد( برگ مورد): (طبیعت سرد دارد)

ضد خون ریزی، قابض روده، تقویت معده، رفع ورم روده، درمان اسهال، ضد آفت، درمان بواسیر، ضد عفونی کننده ی دهان، مفید برای سرماخوردگی و سرفه و سردرد و در مصرف خارجی برای تقویت رشد موی سر مفید است.

طریقه ی مصرف:

دو فنجان در روز میل فرمایید.

----------------------------------------------------------------------------------------

عرق شاهتره: (طبیعت سرد دارد)

ضد خارش های پوستی، رفع کننده ی بیماری های پوستی، شفادهنده ی عفونت های پوستی و قارچ های جلدی و تقویت کننده ی پوست، ضد حساسیت ها، صفرابُر، تقویت کبد، نشاط آور، ضد نفخ و اشتهاآور است.معتدل، تصفیه کننده ی خون، ادرارآور، ضد یرقان، تقویت لثه، هضم کننده ی غذا، معرق و سرشار از ویتامین c همچنین نارسایی های کبدی، کم کننده ی غلظت و چسبندگی خون، آرام بخش، جلوگیری از خونریزی داخلی، مسهل اخلاط ثلاثه، دافع صفرا و سودای گرم است.

در بیماری جذام و برخی غدد سرطانی ( با منشاء اپی تلیوم) مؤثر است. مفید جهت زنبورزدگی و تقویت قوه ی بینائی، رفع دل درد و نیز در مداوای تصلب شریان ها مؤثر است.از مهمترین مواد شیمیایی شناخته شده در گیاه می توان پتاسیم، سدیم و کلسیم را نام برد.

طریقه ی مصرف:

یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.

روزانه نصف لیوان به صورت غلیظ مصرف شود.